بخش استان شناسی در راستای حمایت از نویسندگان بومی و تجهیز کتابخانه های عمومی استان با کتاب های بومی، شکل گرفته است . این بخش شامل آثار نویسندگان بومی و کتاب هایی با موضوع استان اذربایجان شرقی است که در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته است. ویژگی مثبت راه اندازی این بخش، شناساندن میراث فرهنگی محلی، نویسندگان محلی و بومی، معرفی ناشران بومی و کتاب هایی با موضوع استان آذربایجان شرقی است که به آشنایی مردم و افزایش اطلاعات آنان از استان آذربایجان شرقی، می انجامد با این اقدام، محققان، پژوهشگران و مولفان استان می توانند به راحتی، منابع مورد نیاز خود در زمینه استان شناسی را در دسترس داشته باشند.

بدبن منظور در کتابخانه تربیت قفسه های مختص به استان شناسی، در بخش مخزن اصلی کتابخانه قرار داده شده است که شامل منابع کتابی و غیر کتابی با موضوع استان شناسی و ادبیات بومی استان می باشد.

در دسترس قراردادن منابع، نظارت بر ورود و خروج منابع، راهنمایی کاربران هنگام بازیابی منابع اطلاعاتی، دریافت جریمه های دیرکرد، خدمات ارجاعی، تمدید و...از کارکردهای بخش امانت به شمار می روند. امانت کتاب برای اعضا با ارائه کارت عضویت انجام می گیرد و حداکثر تعداد 5 جلد کتاب و به مدت 14 روز برای مطالعه به هر عضویت امانت داده می شود و چنانچه کتابی در مهلت مقرر بازگردانده یا تمدید نشود، برای هر کدام 200ریال، به ازای هر روز تاخیر جریمه دریافت می شود.

یکی از اهداف اصلی هر کتابخانه فراهم کردن شرایط مناسب مطالعه برای کاربران است. با بازسازی ساختمان کتابخانه تربیت درسال 1383، به منظورآسایش هرچه بیشتر بانوان،سالن مطالعه اختصاصی در فضایی وسیع وکافی،با نورگیری مناسب و سیستم های مجهز گرمایشی و سرمایشی به متراژ 450 متر و تعداد 150 صندلی مطالعه با میزهای دو نفره و تک نفره جهت مطالعه درطبقه سوم کتابخانه درنظرگرفته شده است.

اهمیت مبارزه با بی سوادی بر کسی پوشیده نیست و سوادآموزی به تدبیر ویژه حضرت امام خمینی(ره) از یک حرکت محدود فرهنگی، به نهضتی فراگیر تبدیل شد و از آن پس در شمار مقدس ترین آرمان های انقلاب اسلامی در آمد.

ایجاد بخش نوسوادان در کتابخانه های عمومی، می تواند برای بهبود شرایط فرهنگی و اجتماعی نوسوادان مفید باشد.

بدین منظور در کتابخانه تربیت قفسه ای جداگانه به منظور ارائه خدمت به سوادآموزان و نوسوادان و نوآموزان در نظر گرفته شده است که با لیبل رنگی بنفش مشخص شده است.منابع نوسوادان با فونت درشت و تعداد صفحات کم چاپ شده اند که برای این قشر مناسبند.

یکى از مهمترین خدمات کتابخانه هاى عمومى خدمات مرجع است. این خدمت به منظور پاسخگویى سریع به پرسش هاى مراجعان طراحى شده است. ظهور ابزارها، منابع اطلاعاتى و تکنولوژى هاى جدید و به تبع آن ایجاد نیازهاى اطلاعاتى جدید در جامعه، نیازمند توجه بیشتر به ارائه خدمت در بخش مرجع است .در بخش مرجع کتابخانه تربیت دائره المعارف ها، فرهنگها، واژه نامه ها، چکیده نامه ها، نقشه ها، اطلسها و ... وجود دارد که
این منابع فقط در داخل کتابخانه مورد استفاده قرار می گیرند. 3000 جلد کتاب در این بخش اعم از فارسی و عربی و لاتین موجود می باشد.

اهم ارائه خدمات در بخش مرجع کتابخانه:

-پاسخگویی به پرسشهای حضوری یا تلفنی مراجعان بخش مرجع.

- اطلاع رسانی و جستجو در پایگاه های مختلف (خدمات مرجع مجازی).

- ارائه خدمات ارجاعی : هدایت و راهنمایی مراجعه کننده به سایر کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی در صورتی که منابع مورد نیاز در کتابخانه موجود نباشد.

نشریات ادواری از روزآمدترین ابزارهای اطلاع رسانی و رشد دانش به شمار می آیند.حجم کثیری از اخرین اطلاعات و اخبار روز از طریق نشریات ادواری منتقل می شود. دسترس پذیر ساختن نشریات ادواری برای مراجعه کنندگان، ساماندهی نشریات ادواری به منظور دسترس پذیری آسان نشریات، مرتب کردن نشریات به صورت الفبایی در قفسه های نمایش نشریات، قرار دادن جدیدترین شماره نشریه روی قفسه نشریات، قرار دادن دو شماره از عنوان های قدیمی در زیر طبقات قفسه های نشریات. (لازم به توضیح است که با هماهنگی رئیس اداره شهرستان در مورد شماره های ما قبل ،3 شماره اخیر به فرمانداری، کمیته امداد و یکی از مهدکودک های شهرستان مرند اهدا می شود.)بخش نشریات کتابخانه تربیت، در یک اتاق مستقل به متراژ 35 متر مربع ، با 6 قفسه نمایش نشریات و با یک میز مطالعه 6نفره و 8صندلی مطالعه و یک کاردکس روزنامه با ، با 60عنوان نشریه در موضوعات مختلف در طبقه دوم کتابخانه با تسلط کتابدار به بخش مورد نظر قرار دارد. ساعت کاری بخش نشریات منطبق با ساعت کاری کتابخانه می باشد.

مطالعه ی صحیح زمینه ساز تفکر و خلاقیت کودکان و نوجوانان است خواندن کتابها و داستانهای مختلف موجب شکل گیری ارزشهای گوناگون در ذهن کودکان و نوجوانان می شود، در این راستا کتابخانه تربیت 8 قفسه کتاب در یک فضای مجزا ، برای رده سنی نوجوانان بر اساس رده بندی دیویی و لیبل رنگی (زرد) اختصاص داده است.

از خدمات و فعالیتهای این بخش می توان به: امانت کتاب، معرفی کتاب های پرمخاطب از طریق شبکه های اجتماعی و تابلوی اعلانات، معرفی کتاب ویژه والدین در حوزه کودکان و نوجوانان، معرفی کتاب ویژه والدین در حوزه کودکان و نوجوانان، برگزاری مسابقه نقاشی، مسابقه خلاصه نویسی کتاب، انتخاب و معرفی عضو فعال ماه، از طریق تابلوی اعلانات با در نظر گرفتن معیارهایی همچون میزان کارکرد امانت کتب اعضاء و عودت به موقع کتاب، حسن رفتار در محیط کتابخانه، حضور فعال در مسابقات نقاشی و کتابخوانی متناسب رده سنی، حضور فعال در میان فعالیتهای فرهنگی کتابخانه و .. اشاره کرد.

شرایط عضویت : یک قطعه عکس 4*3 و مبلغ 3500 ریال بعنوان حق عضویت.